آشنایی مقدماتی با ابزار آلات منبت کاری

وقتی اسم منبت کاری می‌آید اولین چیزی که در ذهن شنونده‌ها شکل می‌گیرد کنده کاری­های رو قاب‌ها یا سایر وسایل زینتی و چوبی می‌باشد. در واقع این تصور یک تصویر محدود اما مناسبی از این هنر می‌باشد. در ادامه قرار است به شما را به شکل جزئی با انواع ابزارهای منبت کاری آشنا کنیم پس با ما همراه باشید.

منبت کاری چیست

ابتدای کار بیایید به شکل بهتر و دقیق‌تری با هنر منبت کاری آشنا شویم. منبت کاری در لغت به معنای روییدن می‌باشد حال ممکن است برایتان سوال باشد که این معنا چه ربطی به منبت کاری دارد در واقع این نام از گذشته‌های دور بر این حرفه باقی مانده زمانی که هنرمندان طرح گل و گیاه را بر روی سنگ یا چوب ایجاد می‌کردند.

امروزه منبت کاران طرح و نقش‌های زیبا و خلاقانه‌ای را بر روی چوب ایجاد می‌کنند و جلوه‌ی بیشتری به آن­ها می‌بخشند.

انواع سبک­های منبت کاری

منبت کاری 3 نوع دارد که در هر کدام از این روش‌ها شما به ابزار آلات مختلف و متعددی نیاز دارید.

ویتلینگ (Whittling)

این سبک در واقع تراش چوب با چاقو بسیار تیز و ساخت مجسمه‌های کوچک می‌باشد این روش از گذشته‌های بسیار دور رواج دارد. محصولاتی که با این سبک ساخته می‌شوند معمولا زاویه‌دار هستند.

گرد و هموار

نقش و طراحی‌هایی که با این روش ایجاد می‌شوند گرد و بدون زاویه هستند. چاقو، اسکنه و چکش از جمله مهم‌ترین ابزارهای این روش می­باشند.

برجسته

با این روش طرح‌های برجسته در چوب‌ها ایجاد می‌شود. طرح‌های فوق العاده­ای که بعضا می‌بینید طبیعتی در دل یک کنده‌ی درخت ثبت شده است.

هر کدام از این روش‌ها دارای تجهیزات مناسب و مختص خود هستند. در واقع برای این که بتوانید خروجی کار خوبی داشته باشید باید از وسایل مناسب بهره ببرید. با شرکت در دوره‌های آموزشی منبت کاری آکادمی آرکا چوب می‌توانید با تمام اصول و ابزارها به شکلی اصولی و تخصصی آشنا بشوید.

آشنایی با ابزارهای منبت کاری

ابزارها و تجهیزات در هر حرفه‌ای دارای اهمیت می‌باشند. لذا طبیعی است که در هر دوره‌ی آموزشی فصول مربوط به ابزارها و تجهیزات بسیار حائز اهمیت هستند و معمولا در همان ابتدای دوره تدریس می­شوند. دوره‌ی آموزشی منبت کاری آرکا چوب هم از این قاعده مستثنی نیست اساتید با تجربه‌ی دوره‌ها شما را با انواع لوازم و قلق‌های آن‌ها آشنا می‌کند. در ادامه به شکل جزئی به بررسی تعدادی از وسایل منبت کاری می‌پردازیم.

مغار

همان طور که می‌دانید منبت کاری بر پایه مغار انجام می‌شود. مغارها نمونه‌های متعدد و متنوع زیادی دارند که یک منبت کار با توجه به سبک کاری خود حتما به تعداد از آن‌ها نیاز خواهد داشت. لذا اولین وسیله‌ای که می‌خواهیم معرفی کنیم مغار می‌باشد.

انواع مغارها

مغار تخت: نمونه‌های و سایزهای متعددی دارند که از سایز 6 آن بیشتر برای تمیز کاری استفاده می‌شود.

مغار نیمه باز: از این نمونه‌ها بیشتر برای دور گیری استفاده می‌شود.

مغار گلویی: مانند نمونه‌های نیمه باز هستند با این تفاوت که به شکل عمیق‌تری کنده کاری را انجام می‌دهند.

مغار شفره: دو سایز کوچک و بزرگ دارند. نمونه‌های بزرگ خط پهن و نمونه‌های کوچک خط نازک ایجاد می‌کنند.

مغار مشتی: مغار مشتی دسته‌ی ظریف و کوتاهی دارد و برای استفاده از آن‌ها نیاز به چکش نیست و به سه دسته­ی قاشقی، خم و ساده تقسیم می‌شوند.

مغار چاقویی: ظاهر این نمونه‌ها مثل مغار مشتی است اما تیغه‌شان مانند چاقو می‌باشد. ویتلینگ از جمله زمینه‌ای است که این مغارها در آن کاربرد دارند.

مغار خراطی: این مغارها دسته‌ی چوبی و بلندی دارند. برای استفاده از این نمونه­ها باید آن‌ها را بر روی پایه قرار دهید تا با گردش چوب آن را خراش دهند پولاد سر کج، پولاد صاف و مغار نون گاز نمونه‌هایی از مغارهای خراطی هستند.

مغار قاشقی: از این مغارها برای ساخت کاسه‌ی ابزارهای موسیقی، کاسه تراشی و قاشق تراشی استفاده می‌شود.

اره مویی

این اره از تیغه ی بسیار نازکی تشکیل شده است که تیغه آن برروی یک بدنه ی U شکل قرار دارد. تیغه ی اره قابلیت چرخش  360درجه را دارد و به راحتی گوشه های پیچ و خم دار طرح را طی می کند و طرح اصلی را می برد. برای اینکه بتوان با اره مویی طرح روی چوب را در آورد ابتدا با دریل سوراخی ایجاد می شود تا به کمک سوراخ،  تیغه ی اره از میان سوراخ روی چوب  بگذرد سپس تیغه را بر روی اره ثابت می کنند

سوهان

برش‌هایی که با مغار و چاقو ایجاد می‌کنید معمولا زبر و ناهموار به نظر می‌رسند. سوهان‌های تخت، سه گوش، نیم گرد، چهار گوش و غیره از جمله نمونه‌های سوهان هستند. بهتر است چند نمونه از این ابزارها را با توجه به نوع کار خود در محل کارتان داشته باشید.

چکش

چکش‌ها بیشتر برای وارد کردن ضربه به مغار استفاده می‌شوند. البته نمونه‌هایی هم هستند که در سر خود جایی برای بیرون کشیدن میخ‌ها دارند.

میز کار

شما برای انجام کارهای خود به یک میز کار تراز که محکم هم باشد نیاز دارید. ارتفاع میز باید متناسب با قد شما باشد.

گیره

برای تثبیت بلوک کاری و افزایش دقت کار خود بهتر است که از یک گیره استفاده کنید.

ابزار برقی منبت کاری

از این دستگاه‌ها برای ایجاد نقش‌های پیچیده بر روی سطوح استفاده می‌شود. دستگاه‌های لیزر پیشرفته کمک شایانی به ارتقا سرعت منبت کارها می‌کنند.

جنس ابزارهای منبت کاری

سعی کنید ابزارهایی را برای خود تهیه کنید که از استحکام لازم برخوردار باشد. معمولا فولاد استحکام خوبی دارد مخصوصا نمونه‌هایی که با روی یا کروم ضد زنگ شده‌اند. این نمونه‌ها طول عمر بسیار بالایی دارند.

به هنگام خرید ابزار حتما به تناسب آن با نوع فعالیتتان توجه کنید.

فضای مورد نیاز برای منبت کاری

یکی از خوبی‌هایی که منبت کاری دارد این است که به فضای خیلی زیادی نیاز ندارد و شما حتی می‌توانید یکی از اتاق‌های خانه‌تان را تبدیل به یک کارگاه منبت کاری کنید. البته ضربه‌هایی که به مغار وارد می‌کنید یا اره کردن‌های مکرر می‌تواند مزاحمت‌های صوتی برای همسایگانتان ایجاد کند لذا در انتخاب اتاق و زمان فعالیت خود دقت و حساسیت به خرج دهید که مبادا مزاحمتی ایجاد شود.

شما به راحتی در یک جای کوچک و مواد اولیه‌ای که ارزان‌تر از سایر ماده‌های اولیه هستند می‌توانید به درآمد زایی برسید البته پیش نیاز گام نهادن در این راه این است که تجسم فضایی خوبی داشته باشید و به خلق اثر و کارهای عملی علاقه‌مند باشید. این دو مؤلفه در کنار یک آموزش اساسی به شما کمک می‌کند تا به موفقیت و در نهایت به در آمد زایی برسید.